- پاکت
- کارتن
- جعبه
- هاردباکس
سفارش آنلاین
سفارش آنلاین
جعبه غذا، از خرید و قیمت تا ویژگی‌ها و کاربردهای آن
چاپ روی مقوا، بررسی هر آنچه باید بدانید!
کارتن لوازم خانگی و مهمترین ویژگی‌های آن
پک غذا چیست؟ کاربردها، ویژگی ها و قیمت پک غذا
همه چیز راجع به جعبه کیک و انواع آن
قبل از پرداختن به بحث علت بسته بندی مواد غذایی با نیتروژن، بهتر است اطلاعاتی برای درک بهتر این موضوع داشته باشیم. یکی از بزرگ‌ترن مشکلات بشر از گذشته تا کنون، تامین و نگهداری مواد غذایی بوده است. همه با سختی کار می‌کنند تا بتوانند نیازهای زندگی خود را تامین کنند. خوراک از اساسی‌ترین و پایه‌ای ترین نیازهای زندگی است. مشکل بزرگ‌تر از تامین مواد غذایی، مشکل فاسد شدن آن است. بشر همواره در فکر حل کردن این مشکل بود. به همین دلیل از گذشته تا کنون به راه‌حل‌های زیادی دست یافته است.
نمک سود کردن و نگهداری در نمک، دودی کردن گوشت، نگهداری نان به صورت خشک، استفاده از سرداب‌ها، خشک کردن میوه‌ها و… از قدیمی‌ترین راه‌حل‌های بشر برای جلوگیری از فاسد شدن مواد غذایی بود. خوشبختانه با انقلاب صنعتی و روی آوردن بشر به علم، به لطف علم هر روز روش پیشرفته‌تری برای نگهداری مواد غذایی کشف شد. قبل از بررسی راه‌حل‌های جلوگیری از فاسد شدن مواد غذایی بهتر است بدانیم که چرا مواد غذایی فاسد می‌شوند. به همین دلیل هم موضوع شناخت بسته بندی و ماهیت بسته بندی مواد غذایی چیست از اهمیت بسیار زیادی برخوردار میشود، چراکه به میزان اهمیت بسته بندی‌ها پی خواهیم برد.
فاسد شدن مواد غذایی یک تغییر شیمیایی است. تغییر شیمیایی به تغییری گفته میشود که در آن ماهیت مولکول‌های تشکیل دهنده مواد از نوعی به نوع دیگری تبدیل میشود. یعنی در فاسد شدن مواد غذایی، ماهیت غذا از آن ماده با طراوت و مفید به ماده دیگری تغییر می‌کند که ناخوشایند و برای بدن مضر است.
وقتی غذاها خراب می‌شوند چه اتفاقی می‌افتد و آیا خوردن آنها مضر است؟ علت فاسد شدن غذاها چیست و چگونه این اتفاق می‌افتد؟ فاسد شدن غذا نشانه‌ها و علایمی دارد. مانند تغییر رنگ، بو، مزه و بافت غذا. عوامل مختلفی هم در فاسد شدن غذاها نقش دارند. از جمله این عوامل می‌توان نور، گرما، اکسیژن، رطوبت و عوامل زنده فاسد کننده مانند باکتری‌ها و قارچ‌ها را نام برد. غذاها وقتی در معرض این عوامل قرار بگیرند به تدریج فاسد می‌شوند.
در عوامل بالا که از آنها نام بردیم، باکتری‌ها و قارچ‌ها موجودات زنده‌ای هستند که از غذا تغذیه می‌کنند. سایر عوامل مانند دما، رطوبت و … فقط شرایط مناسب برای رشد و تغذیه آنها را فراهم می‌کنند. باکتری و قارچ‌هایی هم وجود دارد که در طبیعت مفید هستند. اما آنهایی که بر روی غذای ما رشد می‌کنند ممکن است خودشان یا سم‌شان بیماری‌زا باشد. عوامل بیماری‌زا حتی نام هم دارند. مانند کلستریدیوم پرفرنجس که عامل فساد گوشت است. اما در این مقاله فرصت پرداختن به نام آنها نیست.
تا اینجا فهمیدیم که عواملی مانند دما شرایط مناسب فساد غذا را فراهم می‌کنند. دانشمندان فهمیدند که اگر غذاها را در دمای زیر 4.4 درجه سانتی گراد یا بالای 60 درجه سانتی گراد نگه‌دارند، شرایط برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها مناسب نیست. حتی برخی از آنها در دمای بالاتر از 60 درجه سانتی‌گراد خودشان یا سم‌شان از بین می‌رود. هرچند که غذا در دمای بالا فاسد نمی‌شود اما زیاد هم شرایط مناسبی برای نگهداری غذا نیست. چون تمام آب غذا تبخیر میشود. به همین دلیل دمای سرد بهتر است و اینگونه است که یخچال مشکل ما را حل می‌کند.
با پیشرفت علم راه‌های زیادی برای نگهداری بیشتر مواد غذایی ابداع شد. همه این راه‌ها از یک قانون خاص تبعیت می‌کنند. با از بین بردن شرایط رشد عوامل بیماری‌زا، می‌توان مانع فاسد شدن مواد غذایی شد. ما در منازل و فروشگاه‌ها یخچال و فریزر داریم. یا در انبارهای بزرگ مواد غذایی، سردخانه‌های بزرگی وجود دارد که مواد غذایی در آنها نگهداری میشود.
اما نمی‌توان همیشه همه مواد غذایی را در یخچال، فریزر یا سردخانه نگه داشت. برخی از مواد غذایی لازم است در شرایط خاصی نگهداری شوند تا با طراوت و تازه بمانند. برخی مواد خشک هستند و لازم است رطوبت جذب آنها نشود. همچنین برخی از مواد از جایی به جای دیگر منتقل می‌شوند و باید در قوطی یا بسته بندی خاصی باشند. مواد غذایی که دارای آب یا روغن هستند را در قوطی‌ها نگهداری می‌کنند. مانند کنسروها و برای نگهداری بهتر، به آنها مواد نگهدارنده اضافه می‌کنند.
اما بیایید مثالی از مواد غذایی خشک داشته باشیم مانند چیپس و پفک که احتمالا همه از آنها خورده اید و از مزه و ترد بودن آنها لذت برده‌اید. تا زمانی که بسته بندی باز نشود ترد و خوشمزه هستند. اما به محض اینکه یک ساعت در معرض هوا باشند فوراً رطوبت جذب می‌کنند و از آن حالت تازه بودن خارج می‌شوند. پس چگونه از آنها نگهداری میشود؟ اینجا است که نیتروژن دست به‌کار میشود.
نیتروژن یک نوع گاز است. در اصل اتم نیتروژن یک عنصر غیرفلزی از گروه 15 جدول تناوبی عنصرها است که رنگ، بو و مزه ندارد. این عنصر فراوان‌ترین عنصر در جو زمین است و یکی از اجزای تشکیل دهنده موجودات زنده است. نیتروژن ششمین عنصر فراوان در کیهان است. همچنین حدود 75.51 درصد وزنی یا 78 درصد حجمی جو زمین از نیتروژن تشکیل شده است.
نیتروژن بسیار به سختی درگیر واکنش شیمیایی میشود. این گاز برای واکنش‌هایی که نیاز به حذف رطوبت و اکسیژن دارند استفاده میشود. از حالت مایع نیتروژن برای سرد کردن جامدات جهت سهولت در خرد کردن آنها استفاده میشود. به علاوه در صنایع فلزات، برق، جوشکاری و لحیم کاری از نیتروژن استفاده میشود. با این وجود بسته بندی مواد غذایی با نیتروژن یکی از مهمترین کاربردهای نیتروژن است.
هر چند که نیتروژن را می‌توان به صورت معدنی در طبیعت یافت، اما بزرگ‌ترین منبع نیتروژن جو زمین است. گاز نیتروژن در اصل مولکول‌های نیتروژن است که از کنار هم قرار گرفتن دو اتم نیتروژن تشکیل شده است.
نیتروژن در خاک به صورت اکسید نیتروژن یا دی اکسید نیتروژن وجود دارد. همچنین در فضولات پرندگان و بدن موجودات زنده مقداری نیتروژن وجود دارد.
یکی از موثرترین راه‌ها و روش های جدید بسته بندی مواد غذایی برای کاهش و جلوگیری از فساد مواد غذایی استفاده از نیتروژن است. نیتروژن به افزایش طول عمر مواد غذایی کمک می‌کند. بزرگ‌ترین چالش تولید کنندگان مواد غذایی، حفظ طراوت و تازگی محصولات و افزایش طول عمر آنها است. مواد غذایی وقتی که به دست مشتری می‌رسند، باید تازه باشند. به همین دلیل هم بهترین روش بسته بندی مواد غذایی برای برخی از مواد غذایی استفاده از این گاز است.
هوای معمولی گاز مناسبی برای نگهداری مواد غذایی نیست. در طول تکامل موجودات زنده، همه موجودات به این هوا عادت کرده‌اند و در آن به راحتی رشد می‌کنند. وجود کمی رطوبت به همراه هوای حاوی اکسیژن و دمای مناسب به سرعت غذا را فاسد می‌کند. اما نیتروژن گازی است که به سختی وارد واکنش شیمیایی میشود. پیوند شیمیایی بین اتم‌ها در مولکول‌های نیتروژن بسیار قوی است. به همین دلیل شکستن این پیوندها انرژی زیادی می‌خواهد.
نیتروژن وارد واکنش نمی‌شود و چیزی را فاسد نمی‌کند. همچنین چون نیتروژن گازی بی اثر است، برای بدن ضرر ندارد. مگر اینکه تحت فشار وارد بدن شود. این گاز را به عنوان ماده‌ای برای جلوگیری از اکسیداسیون می‌شناسند. همچنین کاربردهای دیگری مانند: کاهش گرما و بازدارندگی آتش دارد.
صنایع غذایی کاملا وابسته به نیتروژن هستند. از نیتروژن در صنایع غذایی برای جلوگیری از اکسیداسیون، کپک زدن و یا خورده شدن توسط حشرات استفاده میشود. برای نگهداری مواد غذایی بسته بندی شده، هوای معمولی بسته‌ها را خالی و نیتروژن را با غلظت 99 درصد وارد بسته بندی مواد می‌کنند. در بسته بندی مواد غذایی با نیتروژن باید به نکات زیر توجه شود.
بسته بندی مواد غذایی با نیتروژن هم برای تولید کننده و هم برای مصرف کننده مفید است. نیتروژن برای تولید‌کنندگان تقریبا مقرون به صرفه است. با ژنراتورهای تولید نیتروژن آن را تولید می‌کنند و در نهایت وارد بسته بندی مواد غذایی می‌کنند. اما تنها مزیت فقط قیمت مناسب نیست؛ بلکه نیتروژن با حفظ محصولات تا زمان رسیدن به دست مشتری، باعث فروش بیشتر و سود بیشتر میشود. همچنین مشتری از محصول سالمی که به دستیش رسیده است، راضی خواهد بود.
موارد زیر مهمترین فواید بسته بندی مواد غذایی با نیتروژن هستند.
هرچند که بسته بندی مواد غذایی با نیتروژن فواید زیادی دارد و زندگی انسان را به طور کلی راحت کرده است. اما دور از ذهن نیست که این گاز برای محیط زیست معایبی نیز داشته باشد. همانند گاز کربن دی اکسید، گاز نیتروژن هم باعث آلودگی هوا و گرم شدن زمین میشود. اما تسهیل تامین خوراک انسان ما را به چشم پوشی از این موضوع واداشته است. امروزه بیشتر از آلودگی کربن دی اکسید سخن گفته میشود و هیچکس به آلودگی نیتروژن اشاره نمی‌کند.
در این مقاله به بررسی علت بسته بندی مواد غذایی با نیتروژن پرداختیم. علاوه بر شناختی که در مورد نیتروژن به عنوان یک گاز بی اثر پیدا کردیم، دانستیم که نیتروژن گازی فراوان در طبیعت است. نیتروژن خاصیت ضد اکسیدان دارد و درنتیجه از فاسد شدن غذا جلوگیری می‌کند. برای استفاده از نیتروژن ابتدا هوای معمولی داخل بسته بندی را تا حد خلاء خالی می‌کنند سپس نیتروژن را جایگزین آن می‌کنند.
نیتروژن فقط یکی از هزاران راه ماندگار کردن مواد غذایی است. اما همین یک راه هم به تنهایی خیال ما را از بابت تازگی و طراوت مواد غذایی، راحت کرده است. بنابراین حالا به خوبی می‌دانید که بسته بندی مواد غذایی باید چه ویژگی هایی داشته باشد.(پیشنهاد میشود مطالب«بسته بندی مواد غذایی با استفاده از فناوری نانو»،«چرا از حلبی برای بسته بندی مواد غذایی استفاده میشود»،«بسته بندی سبز مواد غذایی» را مطالعه کنید.)
