جعبه‌ پیتزا ؛ اصول طراحی و ساختار از گذشته تا کنون

بسته بندی غذایی تاریخچه بسته بندی طراحی بسته بندی

طراحی جعبه پیتزا به صورت یک جعبه تاشو است که از مقوا ساخته می‌شود. و پیتزاهای گرم برای حمل بیرون بر در آن نگهداری می‌شود. طراحی جعبه‌ پیتزا باعث سهولت قابل ملاحظه‌ای در حمل غذاهای بیرون‌بر می‌شود. جعبه‌ های پیتزا مقاوم، ارزان، قابل انبار شدن، عایق حرارتی برای تنظیم رطوبت و مناسب برای حمل و نقل مواد غذایی هستند. علاوه بر این، این نوع جعبه‌ها دارای فضایی برای انجام تبلیغات محصولات می‌باشد. باید توجه داشت جعبه پیتزا متفاوت از جعبه‌های پیتزای منجمد و آماده که شامل محصولات یخ زده که در فویل‌های پلاستیکی بسته‌بندی می‌شوند، است.

تاریخچه جعبه پیتزا

ظرف‌هایی که برای انتقال پیتزای پخته شده بود دست کم از قرن ۱۹ وجود داشته است. هنگامی‌که آشپزان پیتزای ناپولی محصولاتشان را درون ظرف‌های چند لایه فلزی که stufe نامیده می‌شد قرار می‌دادند. و سپس آن‌ را برای فروشندگان خیابانی می‌فرستادند. این ظروف گرد بوده و از قلع و مس ساخته شده بود. بعد از جنگ جهانی دوم بسته‌ بندی‌های قابل بازیافت شروع به گسترش نمود. در این زمان پیتزا یک غذای بسیار معروف و محبوب شده بود. و اولین سرویس تحویل پیتزا ایجاد شد. در ابتدا آن‌ها تلاش می‌کردند که پیتزاها را در جعبه‌های مقوایی تحویل دهند. همانند آنچه که در مغازه‌های کیک فروشی استفاده می‌شد. با این تفاوت که اغلب این جعبه‌ها مرطوب شده، خم می‌شدند. و یا حتی به دو قسمت می‌شکستند.

سرآشپزان پیتزا سعی می‌کردند پیتزاها را در یک ظرف قرار دهند. و آن‌ها را درون یک پاکت کاغذی جابجا کنند. که این کار مسئله را تا حدودی حل نمود. اگرچه اغلب امکان‌پذیر نبود که در یک زمان تعداد بیشتری پیتزا درون یک بسته قرار داد. در این حالت، پیتزاهای رویی بر روی پیتزاهای دیگر می‌ریخته و خراب می‌شدند.

نخستین جعبه پیتزا

اولین اختراع ثبت شده جعبه پیتزا که از مقوای راه راه ساخته شده بود به سال ۱۹۶۳ برمی‌گردد. که تقریبا شبیه به ویژگی‌های جعبه پیتزاهای امروزی بود. دارای شیارهای تهویه، تاشونده بدون نیاز به چسب و منگنه. ترکیب این شیارها به همراه بخار آب جذب مواد (عامل جذب) مانع از رطوبت بوجود آمده‌ای می‌شود. که در روش حمل و نقل بسته‌بندی سنتی وجود داشت. گمان می‌رود که جعبه پیتزا توسط رستوران زنجیره‌ای دومینو اختراع شد، با وجود آنکه آن‌ها این اختراع را ثبت نکردند. تا سال ۱۹۸۸ این زنجیره یک نوع بسته‌بندی به کار گرفت که طرف مقابل به طور مستقیم به سمت جانبی متصل نیست. بلکه زبانه ثابت سمت جانبی به سمت داخل در زیر درب تا خورده شده است.

این طراحی نیز به عنوان جعبه تاشو شیکاگو شناخته شده است. دومینو اولین سازنده پیتزا بود که جعبه‌های پیتزا را در مقیاس بزرگ بکار گرفت. و در این راه محدوده خود را فراتر از منطقه و نزدیک به پیتزا فروشی‌ها گسترش داد. تا انتهای دهه ۱۹۶۰ ارائه خدمات بیشتر به لطف معرفی کیسه‌های عایق توسعه داده شد.

 ملزومات یک جعبه پیتزا مناسب

هر جعبه مستلزم خصوصیات و ویژگی‌های مخصوص به خود است. که براساس نوع محصول و نیاز مشتریان باید به آن توجه شود. طرح و ساختار بسته‌بندی برای هر محصول با توجه به توقعات از آن می‌تواند متفاوت باشد. امروزه موفقیت در تجارت یک کالا مرهون به کارگیری طرحی مناسب در قالب ساختار مهندسی شده بسته‌بندی آن کالاست. که باید از تمام جوانب مد نظر قرار گیرد.

ساخت جعبه پیتزا: مواد اولیه (استحکام و قابلیت بسته‌بندی)

اغلب بسته‌بندی‌ ها برای حمل پیتزا از مقوا ساخته شده‌اند. زیرا این ماده ارزان و دارای ویژگی‌های بسیاری مفیدی است. در بسته‌ بندی جعبه‌ های پیتزا هم مقوای فیبر جامد و هم مقوای تک جداره راه راه (کرکره‌ای) مورد استفاده قرار می‌گیرد. مقوای راه راه معمولا از مقوای سایز E فلوت (امواج میکرو و یا خوب با گام فلوت از ۱ تا ۱/۸ میلی‌متر) استفاده می‌شود. اما مقوای B فلوت با گام ۲/۲ تا ۳ میلی‌متر هم در بعضیی موارد استفاده می‌شود.

نه تنها ساختار هندسی مقوا تعیین کننده پایداری و استحکام جعبه است. بلکه  نوع کاغذ و گرماژ در این مقوله بسیار تاثیر گذار است. برای قسمت داخل جعبه از مقوای سینگل استفاده می‌شود. این مقوا نه تنها باعث استحکام جعبه می‌شود. بلکه باعث مقاومت در برابر رطوبت و روغن می‌شود. برای کاهش فضا نیاز به این است که بسته‌ بندی ‎ها در کمترین مقدار در انبار ذخیره شوند. فضای ذخیره کردن مورد نیاز بسیار به ضخامت مواد اولیه بستگی دارد.

نوعی از جعبه پیتزا

نوعی از جعبه پیتزا با زبانه‌هایی که به دیواره‌های جانبی محکم متصل شده. و به دیوار مقابل تا شده که خود را به عنوان یک استاندارد معرفی نموده است. در این حالت، دیواره‌های جعبه در گوشه‌ها به همدیگر متصل می‌شوند. این خود باعث افزایش استحکام آن می‌شود. یکی از نقاط ضعف در این نوع جعبه‌ های تا شونده این است که دیوارهای عمودی برش پیتزا را در درون جعبه با استفاده از دستگاه برش پیتزا سخت می‌کنند.

طرح تیغ جعبه پیتزا

در ادامه تعدادی طرح تیغ برای علاقمندان به طراحی جعبه پیتزا ارائه می‌کنیم. می‌توانید با نرم افزارهایی مانند rhino این خط قالب‌ها را چیدمان کنید و مطابق استانداردهای تولید برای ساخت جعبه پیتزا برنامه ریزی کنید.

عایق حرارتی و تنظیم کننده رطوبت

بسته بندی پیتزا باید دارای قابلیتی باشد که در جریان حمل و نقل پیتزای پخته شده کمترین کاهش کیفیت ممکنه را داشته باشد. این به این معنی است که جعبه پیتزا باید دارای دو وظیفه باشد که جمع آن‌ها با همدیگر آسان نیست. از یک سو، جعبه پیتزا باید در مقابل هوای سرد بیرون عایق باشد تا بتواند پیتزا را در درون جعبه گرم نگه بدارد. مشتریان یک دمای بین ۷۰ تا ۸۵ درجه سانتی‌گراد را برای یک پیتزا ایده‌آل در نظر می‌گیرند. از طرف دیگر، جعبه باید پیتزا را از نرم و خیس شدن محافظت کند. به طوریکه پوسته و پوشش آن ترد مانند موقعی که از تنور درآورده می‌شود، باقی بماند. برای رسیدن به این هدف، بخار ناشی از پیتزا باید راهی برای خروج داشته باشد. بخشی توسط سوراخ‌های تهویه. و بخشی از طریق مقوا) و یا توسط جعبه جذب گردد.

جعبه‌های پیتزا ساخته شده از مقوای تک جداره راه راه که با عایق‌های اضافی مجهز نیست باعث خنک شدن پیتزا می‌گردد. این موضوع بخصوص حین حمل و نقل‌هایی که حدود ۱۰ دقیقه و بیشتر از این زمان طول می‌کشد، بسیار مشهود است.

روغن موجود در خمیر پیتزا وقتی‌ که در تماس با مقوا قرار گیرد. باعث استخراج جوهر موجود در سلولزهای مقوا می‌گردد. برای جلوگیری از تغییر طعم پیتزا که از ترکیب مواد مقوا بوجود می‌آید. و همچنین برای متوقف کردن خیس شدن مقوا یک پوشش فویل نازک از آلومینیوم در درون جعبه پیتزا قرار می‌دهند. راه حل دیگر این است که یک ترکیب از مقوا و کاغذ خشک(کاغذ بلاتینگ)  یا کاغذ مومی در تهیه جعبه استفاده شود. اگر چه این کار باعث تغییر قابل ملاحظه‌ای در خواص ترمودینامیکی جعبه پیتزا می‎‌گردد.

محافظ پیتزا

در آمریکا، بسیاری از جعبه‌های پیتزا دارای یک فضا محافظ ساخته شده از پلاستیک مقاوم در برابر حرارت (معمولا از جنس پلی پروپیلن) می‌باشد. که در وسط پیتزا قرار می‌گیرد. و به آن محافظ پیتزا (محافظ بسته‌بندی، خیمه چادر، میز پیتزا و پشتیبانی درب پیتزا) گفته می‌شود. این وسیله از تماس درب جعبه با پیتزا و همچنین از چسبیدن مواد بالایی پیتزا (مانند پنیر پیتزا) به درب پیتزا به‌هنگام حمل جلوگیری می‌کند. پیشینه محافظ  پیتزا به سال ۱۹۸۵ و توسط شخصی به نام کارملا ویتالی برمی‌گردد. از طرف دیگر این قطعه برای اتلاف منابع آن به دلیل تنها یک بار مصرف بودن و سپس دور انداخته شدن مورد انتقاد قرار داد. به همین دلیل، ایده‌هایی برای استفاده مجدد از آن در حال توسعه هستند.

نقش تبلیغات و طراحی گرافیک جعبه پیتزا

در رقابت تنگاتنگ بازار امروزی، بدون تبلیغات، توسعه‌ی بازار فروش و موفقیت کالا غیر ممکن به نظر می‌رسد. اکنون بسته‌بندی خود مهمترین آگهی و موثرترین ابزار تبلیغ برای هر کالاست. بسته‌ بندی با دارا بودن طراحی معنادار و متناسب با نوع کالا، همراه با درج اطلاعات مکتوب، به صورت صریح و بی واسطه پیام تولید کننده را به مصرف کننده می‌رساند. و خریدار را به سمت خود جلب می‌نماید. و اطلاعات و انگیزه‌ لازم را به او می‌دهد. از این رو بسته‌ بندی به فروشنده خاموش شهرت یافته است.

خریداران، بیش از پیش از هر چیزی با بسته‌ بندی کالا مواجه می‌شوند. و این بسته‌ بندی در اکثر مواقع و در طول زمان مصرف و حتی گاهی بعد از آن هم با مصرف کنندگان در تماس است. با وجود هزاران کالای جدید و مشابه، طرح‌ها و نشانه‌های جالب و نام‌های معتبر، نیاز به شناساندن نام و یا نشانه‌ی کالا و نیاز به تبلیغات وسیع روز به روز بیشتر احساس می‌شود. از طرفی افزایش مشغله افراد. ماشینی شدن زندگی و اشباع محیط پیرامون از تبلیغات متنوع و رنگارنگ، باعث کاهش توجه مردم به آگهی‌های تبلیغاتی و موارد مشابه گردیده است. این عدم توجه، نظر متخصصین بازاریابی را هر چه بیشتر به سوی بسته‌ بندی به‌ عنوان مهم‌ترین ابزار تبلیغات هدایت کرده است. بدین معنی که عناصر زیادی در طراحی و تولید یک بسته‌ بندی به منظور جلب‌ نظر خریداران و تاثیر در تصمیم‌گیری آن‌ها در نظر گرفته می‌شود.

بسیاری از متخصصان بازاریابی معتقدند، صرف کردن هزینه تبلیغات در طراحی و بهبود بسته‌بندی، دو برابر همان هزینه در روش‌های دیگر تبلیغاتی بازدهی دارد. این روش، ارتباط سریع‌ و مطمئن‌تری با مصرف کنندگان برقرار می‌سازد.

تبلیغات در عصر حاضر

امروزه معرفی و تبلیغ کالا یا خدمت در همان محلی که خرید صورت می‌گیرد، که با عنوان تبلیغات در نقطه خرید یا POP نامیده می‌شود. نظر اکثر خبرگان تبلیغات را به خود جلب کرده و در سال‌های اخیر روند رو به رشدی را با آهنگی یکنواخت، تجربه کرده است. بخش عمده‌ای از این تبلیغات توسط خود بسته‌بندی صورت می‌گیرد.

گفته می‌شود ۳/۴ تصمیم در مورد خرید کالا یا خدمات توسط مشتری در محل خرید گرفته می‌شود.

در بسیاری موارد، بهترین روش برای معرفی و تبلیغ یک کالا و ماندگاری آن در ذهن خریداران، نشان دادن بسته‌ی کالاست و طراحی بسته‌ بندی خود بهترین عنصر تبلیغاتی است. از این رو عامل تشکیل دهنده و مهم بسیاری از روش‌های تبلیغی، اعم از آگهی‌های مطبوعاتی و تبلیغات محیطی یا تلویزیونی، نشان دادن بسته‌بندی محصولات مختلف است.

تاثیر نوستالژی در تبلیغات پیتزا

گاهی نیاز بازار امروز ایجاب می‌کند که بسته‌بندی یک محصول به صورت قدیمی و اولیه باقی بماند. و فقط هر از چند گاهی تغییراتی یابد تا جایگاه خود را در بازار حفظ کرده و در رقابت با سایر بسته‌ها مشتریان جدید را از دست ندهد. از طرفی بسیاری از محصولات خوشنام در کثرت استفاده برای مخاطبین خود دارای خاطرات و علایق ویژه شده‌اند. حتی گاهی مصرف کنندگان بیشتر به این خاطرات و حس نوستالژی وابسته‌اند تا مصرف آن کالا. توجه طراحان و برنامه‌ریزان تولید بسته‌بندی، به سابقه‌ی ذهنی مخاطبان نسبت به هر کالا، در طراحی مجدد بسته‌ بندی کالایی که از قبل در بازار موجود بوده بسیار حائز اهمیت است.

برخی محصولات با بسته‌بندی مشخص خود در طول زمان مخاطبان خاصی پیدا کرده و در ذهن آن‌ها جایگاه تثبیت شده‌ای یافته‌اند. این جایگاه بیشتر به دلیل آن بوده است که در یک زمان نسبتا طولانی یا کالا به صورت انحصاری بازار را تسخیر کرده یا از کیفیت غیر قابل رقابتی نسبت به سایر کالاهای مشابه برخوردار بوده است. تثبیت یک کالا و بسته‌بندی آن از طریق لوگو، شکل یا ساختار، رنگ، جنسیت و حتی طراحی خاص در ذهن مردم ماندگار شده و آن‌را به یک برند تبدیل می‌کند. این ماندگاری دارایی بی همتای و ارزشمندی است تا جایی که بسیاری از تولید کنندگان بزرگترین بخش از سرمایه خود را ذهنیت مصرف کنندگان از کالای خود می‌دانند.

تاثیر تغییرات بر مخاطب

تغییر ذهنیت مخاطب نسبت به بسته‌ بندی‌های شناخته شده با خطر از دست دادن مصرف کنندگان همیشگی رو به روست. و نباید مخاطبینی که طی سال‌ها، با مشقت و صرف هزینه‌ی زیاد به سمت یک کالا جلب شده‌اند، به یکباره از دست بروند. از این رو ارائه هر گونه طرح جدید حتی در موارد جزئی، نیازمند یک برنامه‌ریزی منظم، دقیق و حساب شده است. این تغییرات نباید ناگهانی صورت پذیرد. بلکه بهتر است به صورت گاه به گاه و دوره‌ای و پس از درک کامل هر مرحله اجرا گذاشته شود. برای خریداران مشکل است که ناگهان طرح جدیدی را با سابقه‌ی ذهنی و شناختی که از یک بسته‌ بندی قدیمی دارند تطبیق دهند. در نتیجه اگر دامنه‌ی تغییرات زیاد باشد، کالا اعتبار گذشته خود را از دست می‌دهد. و دیگر آن‌ها تمایلی به خرید نشان نمی‌دهند. و با آن به عنوان یک کالای جدید برخورد می‌کنند.

در تصمیم‌گیری برای اصلاحات، یا طراحی مجدد یک بسته‌بندی، طراح باید دقت کند ضمن ارائه ایده‌های نو، گیرا و گویا، اتصال و پیوستگی طرح جدید با طرح قبلی حفظ شود. در طراحی دوباره‌ی یک بسته‌بندی قدیمی، باید به اندازه‌ی کافی تاکید شود که اعتبار و کیفیت کالای قبلی همچنان باقی است و با ارتقا کیفیت بسته‌بندی، در جهت بهبود کیفیت محصول، گامی به سمت جلو برداشته شده است.

چند ثانیه و لحظه ابتدایی برخورد با هر محصول و بسته‌بندی تاثیر بسیار زیادی در برداشت ذهنی خریدار درباره آن محصول دارد. جعبه‌های پیتزا مهمان دیداری رستوران‌ها و فست فودها در خانه مشتریان است. جعبه‌های پیتزا باید نشان دهنده ویژگی‌ها و خصوصیات رستوران مربوط به خود باشد. جعبه پیتزا به عنوان یک تبلیغ سیار برای رستوران نقش بسزایی در  معرفی محصولات دارد. این موضوع در کشور ایران روز به روز بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

پیشنهاد می‌شود مطالب «جعبه پیتزا از کجا بخرم ؟»،«جعبه پیتزا خلاقانه»،«بهترین نوع جعبه پیتزا»،«خرید جعبه پیتزا»،«تولید جعبه پیتزا»را مطالعه کنید.

جعبه پیتزاهای تولید شده در شرکت چاپ و بسته بندی پویا فراز خلاق