چاپ سیلک

چاپ سیلک

در چاپ سیلک اسکرین، کلمه سیلک (Silk) در واقع در زبان انگلیسی به معنی ابریشم و کلمه ی اسکرین به زبان انگلیسی یعنی مشبک. چون تار و پود پارچه حالت مشبک دارد.

چگونگی پیدایش و تکامل چاپ سیلک:

چاپ سیلک اسکرین در حقیقت تکامل یافته چاپ استنسیل است. ژاپنی ها در چاپ استنسیل بسیار مجرب هستند.

چاپ شابلونی (نوعی از چاپ سیلک اسکرین):

تاحدود نیم قرن پیش چاپ شابلونی به صورت بسیار ابتدایی و ساده انجام می‌گرفت و به مرور زمان شکل جدی تر و رسمی تری به خود گرفت تا جایی که امروزه کاربرد آن بسیار وسیع و گسترده شده است. چاپ شابلونی بسیار متنوع است و در تمام زمینه‌ها کاربرد دارد.

جنبه ی هنری این روش چاپی بر کسی پوشیده نیست و بخش صنعت نیز بسیار فعال عمل می‌کند. به هر صورت، در صنایع ساعت سازی، نساجی، تابلو و اتیکت، دستگاه‌ها و ماشین الات داروسازی الکترونیک و صنایع بسته بندی و مواردی دیگر، روش سیلک اسکرین گوشه ای از کار چاپ را به خود اختصاص داده است. این سیستم به شکل‌های مختلف اجرا می‌شود و نسبت به نوع کار و چگونگی انجام گرفتن آن انتخاب می‌شود و از چاپ دستی تا ماشین‌های تمام اتوماتیک سفارش‌ها را به انجام می‌رساند.

به طور کلی امکانات و توانایی های چاپ سیلک اسکرین اینگونه بیان می‌شود:

1. توانایی چاپ روی هر جنس و ماده.
2. تنظیم و کنترل  ضخامت قشر رنگ از نازک تا ضخیم.
3. ایجاد درخشندگی و جلای مرکب روی سطح کار.
4. مقاومت در برابر نور، آب، هوا، خراش، صدمات فیزیکی.
5. نداشتن محدودیت اندازه
6. عدم محدودیت در تعداد رنگ

توری:

توری را می‌توان اولین و مهم‌ترین عامل در چاپ شابلونی (نوعی از چاپ سیلک اسکرین) دانست. کیفیت توری و انتخاب صحیح آن به طور مستقیم در نتیجه نهایی نقش دارد. توری از جنس‌های مختلف از جمله نایلونی و پلی‌استر انتخاب می‌شود و هر یک با شماره‌های مشخص و برای اهداف گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد.

توری از بافت الیاف (نخ یا رشته) بسیار ظریف و به صورت تار و پود حاصل می‌شود. شماره توری عبارت است از تعداد نخ در یک سانتی‌متر مربع. واضح است که توری درشت‌تر ۶۱، دارای روزنه‌های بزرگ‌تر نسبت به توری ۱۲۰ است و به همین علت توری ۶۱ مرکب بیشتری را عبور می‌دهد و توری ظریف قشر نازک‌تری از مرکب را روی سطح چاپ ‌شونده به وجود می‌آورد.

توری‌های با شماره ۳۴-۲۸ در چاپ روی پارچه تیره با رنگ‌های روشن کاربرد دارند.

توری‌های با شماره ۵۵-۳۴ برای چاپ رنگ‌های تیره روی زمینه روشن استفاده می‌شوند.

توری‌های با شماره ۷۷-۶۲ در چاپ خطوط ظریف روی پارچه کاربرد دارند.

توری‌های با شماره ۱۰۰-۷۷ در چاپ پوستر با نوشته‌های درشت و استفاده از رنگ های پوششی کاربرد دارند.

توری‌های با شماره ۱۲۰-۱۰۰ برای چاپ کارهای ظریف، خطوط و تصاویر ظریف، و کاغذهای پشت چسب دار استفاده می‌شوند.

توری‌های با شماره ۱۴۰ به بالا در چاپ کارهای خیلی ظریف کاربرد دارند.

ضخامت الیاف:

منظور از ضخامت الیاف توری، کلفتی یا نازکی آن است که به چهار گروه تقسیم می‌شود.

• توری سبک
• توری متوسط
• توری نسبتا سنگین
• توری کاملا سنگین

برای چاپ خطوط ظریف و طرح‌های ترام‌دار الزاما توری ظریف به کار گرفته می‌شود. نکته ی دیگری که در تولید توری اعمال می‌شود ضخامت الیاف است که برای هر شماره خاص متفاوت است.

برای مثال در چاپ سیلک اسکرین دو نوع توری از جنس پلی‌استر با یک شماره را در نظر می‌گیریم. توری اول دارای الیاف ضخیم‌تری است و توری دوم دارای نخ‌های نازک‌تر است.

این دو چه تفاوتی با هم دارند؟ واضح است که مساحت منفذهای توری اول کمتر و مساحت روزنه‌های توری دوم بیشتر است. مشخصات توری اعم از جنس، شماره و ضخامت الیاف روی لبه‌ی توری حک می‌شود. توری نایلونی دارای انعطاف و کشش بیشتر می‌باشد و توری پلی‌استر از کشش کمتری برخوردار است و هر یک برای کارهای خاصی مناسب هستند.

انواع توری در چاپ سیلک اسکرین:

در چاپ سیلک اسکرین از بهترین و باکیفیت‌ترین الیاف در ساختن توری‌ها استفاده می‌شود به طور مثال توری باید کشش بسیار زیادی داشته باشد. الیاف آن باید از ضخامت یکسانی برخوردار باشد و به صورتی باشد که مرکب به راحتی بتواند از سوراخ‌های آن عبور کند. بنابراین واضح است که توری بافته شده از نخ پنبه‌ای برای این کار نامناسب است.

در تهیه توری علاوه بر استفاده از الیاف خاص، روش و بافت تولید نیز بسیار اهمیت دارد.

امروز هفت نوع توری مخصوص چاپ سیلک وجود دارد. که عبارتند از:

• ابریشم
• پلی‌آمید (نایلون)
• پلی‌استر
• استیل
• فسفر برنز

روش های انتقال طرح به توری:

• روش‌های ترسیمی
• فیلم‌های برشی
• روش مستقیم (حساس کردن)
• روش غیرمستقیم

ماشین‌آلات چاپ شابلونی:

غیر از روش دستی که با وسایل ساده انجام می‌شود، چاپ سیلک اسکرین با ماشین‌های پیشرفته و در عین حال متنوع نیز امکان‌پذیر می‌باشد. در این میان می‌توان به دستگاه‌های مخصوص سطوح تخت، ماشین‌های سیلندری و دستگاه‌هایی که روی اجسام استوانه و مخروط چاپ می‌کنند و ماشین‌های دوار که سرعت چاپ را بسیار افزایش داده‌اند اشاره کرد. وجود دستگاه‌های گوناگون از تنوع مواد و اجسام مختلف با شکل‌های متفاوت ناشی می‌شود. در این بخش تقسیم‌بندی ماشین‌های چاپ اسکرین را عنوان می‌کنیم و در پی آن به چگونگی عملکرد و مکانیزم چند نمونه می‌پردازیم.

به طور کلی غیر از میزهای چاپ و روش دستی، تقسیم‌بندی ماشین‌آلات اینگونه عنوان می‌شود:

مشخصه اصلی این دستگاه‌ها در این اصل خلاصه می‌شود: فرم (شابلون) و سطح چاپ هردو به شکل تخت طراحی شده است. این نوع ماشین‌ها در ابعاد مختلف و با امکانات متفاوت ساخته می‌شود. شابلون به صورت اتوماتیک روی کار قرار می‌گیرد و با حرکت تیغه پخش‌کن مرکب و کاردک چاپ روی سطح توری، مرکب بر سطح کاغذ انتقال می‌یابد. بالا و پایین آمدن شابلون به شکل‌های مختلف صورت می‌گیرد. این امر با پدال پایی یا با دکمه فعال کننده انجام می‌شود. سرعت آن نیز به وسیله “دیمر” قابل تنظیم است. نوع حرکت شابلون نیز برای نشستن روی کار به شکل‌های مختلف طراحی شده است.

ماشین‌های تخت

چاپ کاغذهای نازک تا مقواهای ضخیم و حتی شیشه، چوب، کاشی، سرامیک و سطوح فلزی قطور با این دستگاه امکان‌پذیر است. غیر از میزهای چاپ که از نظر نوع سیستم در این گروه قرار دارد، اینگونه دستگاه‌ها را به دو رده تقسیم می‌کنیم:

• ماشین‌های نیمه خودکار
• ماشین‌های خودکار

تفاوت ماشین‌ها به تجهیزات و امکانات آنها مربوط می‌شود. این دستگاه‌ها در موارد زیر با هم مشترک هستند:
حرکت شابلون به طرف بالا و پایین، حرکت اتوماتیک تیغه پخش‌کن و اسکوئیچی. تفاوت دو گروه مذکور در قسمت تغذیه و خروجی کاغذ است. ماشین‌های اتوماتیک ترانسپورت کاغذ (یا هر جسم دیگر) را انجام می‌دهد. اما مرحله‌ی کاغذگذاری در ماشین‌های نیمه خودکار با دست انجام می‌گیرد و کار چاپ ‌شده نیز به همین شکل ازدستگاه خارج می‌شود.

دستگاه‌های تمام اتوماتیک معمولا به سیستم خشک‌کن متصل هستند و تمام مراحل کار به صورت پیوسته انجام می‌شود.

قسمت ورودی ماشین‌های اتوماتیک به شکل‌های مختلف طراحی شده است. برخی به شکل آپارات کاغذ (مانند دیگر سیستم‌های چاپ). برخی دیگر به شکل نوار نقاله که برای چاپ اجسامی مانند کاشی و سرامیک و شیشه کاربرد دارد یا بازوهای مکانیکی که قرار دادن و برداشتن اجسام را انجام می‌دهند.

ماشین‌های سیلندری:

دستگاه‌هایی هستند که جسم چاپ‌شونده یا سطح اتکا (سطح چاپ) به صورت استوانه سیلندری است. عملکرد این دستگاه‌ها به این ترتیب است که شابلون (تخت) در تماس با سیلندر چاپ یا جسم چاپ ‌شونده استوانه‌ای شکل خواهد بود. مکانیزم دستگاه‌ها برای اجسام استوانه‌ای شکل اینگونه است که شابلون با حرکت به طرفین (حرکن افقی) جسم را به حالت دورانی به حرکت درمی‌آورد و اسکوئیجی که مماس با توری قرار دارد مرکب را روی جسم منتقل می‌کند.

در این مرحله از چاپ سیلک اسکرین، اکنون سیلندر چاپ را در نظر می‌گیریم که به پنجه یا گیرنده کاغذ مجهز است و می‌تواند لبه‌ی کاغذ را بگیرد. کاغذ یا هر جنس دیگر، پیرامون سیلندر چاپ قرار گرفته است. با حرکت شابلون و مراحلی که توضیح داده شد، مرکب به جای انتقال به سطح استوانه روی سطح کاغذ می‌نشیند. از انواع ماشین‌هایی که در این گروه قرار دارد می‌توان به دستگاه‌های چیپ استوانه‌زن و مخروط‌زن اشاره کرد. ماشین‌های مذکور از نظر توانایی و امکانات به دو گروه نیمه خودکار و خودکار تقسیم می‌شوند.

معرفی یک نمونه از ماشین سیلندری (sps – vitessa – flex)

این ماشین برای چاپ سطوح قابل انعطاف به کار می‌رود. سیستم چاپ همچون ماشین‌های سیلندری لترپرس است. سرعت چاپ از ۴۰۰ تا ۳۸۰۰ چاپ در ساعت قابل تنظیم است. سطوحی به ابعاد ۴۷*۳۶ سانتی‌متر را به چاپ می‌رساند. برای چاپ اجسامی که غیرقابل انعطاف هستند و پیرامون سیلندر قرار نمی‌گیرند (خم نمی‌شوند) دستگاه تغییر حالت می‎‌دهد و امکان تغییر حالت برای چاپ سطوح تخت دارد. در این حالت قرار دادن سطح چاپ ‌شونده با دست صورت می‌گیرد.

ماشین‌های دوار:

ماشین‌های چاپ دوار یا روتا اسکرین سومین گروه از دستگاه‌هایی هستند که در این بخش مورد بررسی قرار می‌گیرند. این نوع دستگاه ها دارای شابلون سیلندری و سطح چاپ استوانه‌ای شکل هستند. با استفاده از دستگاه‌های خاصی توری به شکل سیلندر (استوانه) درمی‌آید و در جای مخصوص تعبیه می‌شود. راکل درون شابلون نصب می‌شود و مخزن مرکب نیز در سطح مقطع آن قرار می‌گیرد. راکل در این سیستم ثابت است و شابلون به شکل دورانی حرکت می‌کند و مرکب از سطوح توری عبور داده می‌شود. امروزه چاپ سیلک اسکرین با استقبال روبرو شده و افزایش یافته است.

مقاله‌های مرتبط با چاپ :

چاپ فلکسو

چاپ افست